Δικαιολογείται από το γεγονός ότι το κυκλοκόνιο προκαλεί πτώση των μολυσμένων φύλλων, αναμενόμενα μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου, εποχή που η ελιά διογκώνεται και συσσωρεύει ουσίες, τις οποίες στη συνέχεια μετατρέπει σε έλαια. Στο φύλλωμα, δεδομένης της απώλειας των φύλλων, θα υπήρχε μικρότερη σύνθεση χλωροφύλλης, άρα λιγότερα άμυλα και κατά συνέπεια λιγότερη ενέργεια για το φυτό.
Η άμεση αιτία του κυκλοκονίου είναι ο μύκητας, Spilocaea oleaginea, που προκαλεί τις χαρακτηριστικές κηλίδες στα φύλλα της ελιάς, στρογγυλεμένες, σκούρου καφέ χρώματος, που περιβάλλονται από κιτρινωπό φωτοστέφανο. Τα προσβεβλημένα φύλλα πέφτουν νωρίς και, εάν η παρουσία του παθογόνου στο φυτό είναι υψηλή, τα κλαδιά και οι ίδιες οι ελιές επηρεάζονται επίσης από τη μόλυνση. Τα σπόρια των μυκήτων, τα κονίδια, που παράγονται για την αναπαραγωγή του Spilocaea oleaginea σκορπίζονται από τη βροχή. Κατά συνέπεια, οι μεγαλύτερες μολύνσεις συμβαίνουν όταν σημειώνονται βροχοπτώσεις. Η εξάπλωση του παθογόνου περιορίζεται σε μικρές αποστάσεις από την πηγή, δηλαδή από το μολυσμένο φύλλο και, στον ελαιώνα, ο πολλαπλασιασμός της νόσου είναι αργός.
